«Δίκη ιδεών, αρχών και αξιών»

Ο διακεκριμένος δικηγόρος αναλύει την απόφαση του CAS και εξηγεί όλα τα επόμενα βήματα στην υπόθεση του ΠΑΟΚ

Τι ακριβώς αποφάσισε το CAS την περασμένη εβδομάδα; Πόσο συχνά επιστρέφει πίσω τις υποθέσεις το δικαστήριο της Λωζάννης; Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα; Πότε θα έχουμε την τελεσίδικη απόφαση;

Αυτά και άλλα ερωτήματα απασχολούν τη φίλαθλη κοινή γνώμη μετά την ετυμηγορία του Aθλητικού Διαιτητικού Δικαστηρίου της Λωζάννης. H FORZA ζήτησε τις απαντήσεις από τον δικηγόρο Νίκο Λαγαρία, ο οποίος ήταν ένας από τους ειδικούς (experts) του ΠΑΟΚ στην εκδίκαση της υπόθεσης, στην οποία παρέστη μέσω τηλεδιάσκεψης. Εκτός όλων των άλλων, τονίζει «ότι αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί, δεν πρόκειται για μια «αντιδικία» μεταξύ των ΠΑΟΚ – Ολυμπιακού, αλλά για μια δίκη ιδεών, αρχών και αξιών. Μια δίκη για το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη και τη χρηστή απονομή της δικαιοσύνης».

-Ποια η σημασία της απόφασης του CAS; Υπάρχει «νικητής», που να δικαιούται να πανηγυρίζει;

«Τόσο η απόφαση της επιτροπής εφέσεων της ΕΠΟ, όσο και η απόφαση του πρωτοβάθμιου μονομελούς πειθαρχικού οργάνου της Super League 1, εξαφανίστηκαν κατά το μέρος τους που αφορούσε στην αθλητική – πειθαρχική τιμωρία του ΠΑΟΚ, στην αφαίρεση δηλαδή των 7 βαθμών από το τρέχον πρωτάθλημα. Σύμφωνα με τον δικονομικό κανονισμό του CAS και, φυσικά, τη ρήτρα διαιτησίας που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των ΕΠΟ, ΠΑΟΚ, Ολυμπιακού και Ξάνθης., η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν, το Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο της Λωζάννης είχε την εξουσία, είτε να κρατήσει την υπόθεση και να τη δικάσει de novo, δηλαδή εκ νέου και επί της ουσίας, είτε να την αναπέμψει στην Ελλάδα για να επανεκδικαστεί εκεί. Για την ακρίβεια, για να δικαστεί για πρώτη φορά επί της ουσίας από την επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ. Το CAS διέταξε να γίνει το δεύτερο, να εκδικάσει δηλαδή την υπόθεση η επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ, χωρίς να εκλαμβάνει πλέον ως δεσμευτικό γι' αυτή, καθ' οιονδήποτε τρόπο, το πόρισμα της επιτροπής επαγγελματικού αθλητισμού. Στο παρόν στάδιο νικητής είναι ο ΠΑΟΚ, αφού πλέον δεν βαρύνεται με κάποια πειθαρχική – αθλητική κύρωση. Η νίκη του όμως θα καταστεί οριστική και αμετάκλητη όταν, χρονικοϋποθετικά, απαγγελθεί η πειθαρχική του απαλλαγή, μετά από δίκαιη δίκη επί της ουσίας. Πάντως, για να αξιολογηθεί επακριβώς το εύρος της νίκης του ΠΑΟΚ στο παρόν στάδιο, που μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερο από αυτό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται, θα πρέπει να καταστούν γνωστές οι αιτιολογίες που περιλαμβάνει το CAS στο σκεπτικό της απόφασής του, το οποίο μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί».

-Συνηθίζεται να στέλνει πίσω μια υπόθεση το CAS; Σημαίνει κάτι αυτό που έγινε;

«Η αναπομπή μιας υπόθεσης σε εγχώριο ποδοσφαιρικό πειθαρχικό όργανο, δεν γίνεται συχνά από το CAS. Στην προκειμένη περίπτωση είναι προφανές ότι υπήρχαν ειδικοί λόγοι που επέβαλαν τη συγκεκριμένη νομική προοπτική. Ο σημαντικότερος, κατά την εκτίμησή μου, είναι ότι στην Ελλάδα παραβιάστηκε προδήλως το θεμελιώδες δικαίωμα στη δίκαιη δίκη. Μια ποδοσφαιρική ομάδα και μάλιστα ο νταμπλούχος Ελλάδας ΠΑΟΚ, τιμωρήθηκε πειθαρχικά χωρίς ποτέ να καταγνωστεί πειθαρχική του ενοχή από ένα δικαιοδοτικό όργανο, δικαστικό ή διαιτητικό, που να πληροί τις εγγυήσεις του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για τη χρηστή απονομή της δικαιοσύνης. Αλλά και από την άλλη, βέβαια, πιθανολογώ ότι το CAS δεν ήθελε να μείνει η «ρετσινιά» στο ομοσπονδιακό ποδόσφαιρο, ότι ένα συλλογικό διοικητικό όργανο, μια κρατική επιτροπή όπως η ΕΕΑ, και πάντως ένα όργανο της εκτελεστικής λειτουργίας, ανακατεύεται τόσο ενεργά και με τρόπο «δεσμευτικό» στα εσωτερικά, το τονίζω, στα εσωτερικά πράγματα του ποδοσφαίρου, στα internal affairs, και δη στα δικαιοδοτικά (διάκριση των λειτουργιών του ποδοσφαίρου). Θεωρώ ότι αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί, δεν πρόκειται για μια «αντιδικία» μεταξύ των ΠΑΟΚ – Ολυμπιακού, αλλά για μια δίκη ιδεών, αρχών και αξιών. Μια δίκη για το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη και για τη χρηστή απονομή της δικαιοσύνης. Μια δίκη για την ανεξαρτησία του ποδοσφαίρου και του αθλητικού κινήματος γενικότερα, απέναντι σε αθέμιτες κρατικές παρεμβάσεις. Κι' όμως στη δίκη αυτή η ΕΠΟ, που παραστάθηκε με εξειδικευμένο Ισπανό δικηγόρο μάλιστα, αποδέχθηκε ρητά με το υπόμνημά της ότι τη δεσμεύει το πόρισμα της ΕΕΑ στην έρευνά της περί της «πολυϊδιοκτησίας» ομάδων, ενώ γνωρίζει ότι το θέμα αυτό, της «πολυϊδιοκτησίας», σχετίζεται άμεσα με θεσμικές πρωτοβουλίες του ποδοσφαίρου, το UEFA Club Licensing και το UEFA Financial Fair Play, που αδιαμφισβήτητα συνιστούν πρωτοβουλίες αυτορρύθμισής του και όχι ζητήματα εγχώριας δημόσιας τάξης».

-Κατά πόσο «εκτεθειμένα» έμειναν από την ετυμηγορία του CAS τα εγχώρια δικαιοδοτικά όργανα, που δεν μπήκαν στην ουσία της υπόθεσης;

«Κατά τη γνώμη μου, καθόλου. Η επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ συγκροτείται από τακτικούς δικαστές, από εν ενεργεία εφέτες , στους οποίους το Σύνταγμά μας αποδίδει προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία. Αλλοίμονο αν οι (όποιοι) δικαστές θεωρούνται «εκτεθειμένοι» όταν εκφράζουν τις επιστημονικές και δικαιοδοτικές τους απόψεις. Ωστόσο «και οι κρίνοντες κρίνονται». Γι' αυτό το Σύνταγμά μας προβλέπει την επιθεώρηση και την αξιολόγηση των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών».

-Πώς κρίνετε το ρόλο του Ολυμπιακού στην όλη διαδικασία;

«Ο Ολυμπιακός κατήγγειλε μια, κατά την κρίση του, πράξη – κατάσταση που φέρεται ότι επηρεάζει αρνητικά την ακεραιότητα του πρωταθλήματος. Προσωπικά θα τον χαρακτήριζα «whistleblower», «μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος» δηλαδή, και όχι κυρίως παρεμβάντα – «διάδικο», όπως τον είχε αναγνωρίσει η επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ με την ήδη εξαφανισθείσα απόφασή της. Και τούτο διότι στις πειθαρχικές διαδικασίες του ποδοσφαίρου δεν νοούνται «διάδικοι», που αντιδικούν μεταξύ τους. Υπάρχει από τη μια ο πειθαρχικά εγκαλούμενος, και από την άλλη, δια των πειθαρχικών του οργάνων, ο φορέας που δικαιούται αλλά και υποχρεούται να προστατεύει την ακεραιότητα των διοργανώσεων, δηλαδή εν προκειμένω η ΕΠΟ και η Super League 1 που διοργανώνει το πρωτάθλημα κατ' εξουσιοδότηση της ΕΠΟ».

-Ποια είναι τα επόμενα βήματα στην υπόθεση; Η επιτροπή εφέσεων υποχρεούται να περιμένει το σκεπτικό της απόφασης του CAS για να δικάσει;

«Για να εκδικάσει την υπόθεση η επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ θα πρέπει να δει τις ειδικότερες αιτιολογίες και σκέψεις, που περιλαμβάνονται στην απόφαση του CAS. Κάποιοι λένε ότι οι εφέτες της ΕΠΟ δεν δεσμεύονται από την απόφαση του CAS. Αυτό είναι ένα πρόδηλο λάθος. Το άρθρο 2 του καταστατικού της ΕΠΟ προβλέπει ρητά ότι η ομοσπονδία υποχρεούται «να αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία και να σέβεται τις αποφάσεις του Διαιτητικού Αθλητικού Δικαστηρίου (CAS) της Λωζάννης, όπως καθορίζεται στις διατάξεις των καταστατικών της FIFA, της UEFA και της Ε.Π.Ο.». Γενικά μιλώντας, αν κάποιος θεωρεί ότι δεν δεσμεύεται από τα καταστατικά και τους κανονισμούς του ομοσπονδιακού ποδοσφαίρου, κατά την κρίση μου δεν έχει λόγο να συνεχίζει να υπηρετεί το ποδόσφαιρο. Ειδικότερα δε, η εξουσία του ποδοσφαίρου να επιβάλει πειθαρχικές – αθλητικές κυρώσεις στα μέλη του, είναι απολύτως σαφές ότι δεν απορρέει άμεσα από κάποια κρατική εξουσιοδότηση, αλλά κυρίως από το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι καθεαυτό. Γι' αυτό και, όπως κρίνει παγίως το CAS, στις πειθαρχικές διαδικασίες του ποδοσφαίρου εφαρμόζονται πρωτίστως οι κανονισμοί του και όλως επικουρικώς το εθνικό δίκαιο, και μάλιστα κυρίως το αστικό και όχι το δημόσιο ή το ποινικό δίκαιο».

-Υπάρχουν τα χρονικά περιθώρια η όποια τελεσίδικη απόφαση να έχει εφαρμογή στην τρέχουσα σεζόν; Πόσο πιθανό είναι να παραταθεί η δικαστική εκκρεμότητα για την επόμενη αγωνιστική περίοδο;

«Οι επτά βαθμοί που επεστράφησαν, προσμετρώνται ήδη στην τρέχουσα βαθμολογία. Αν υπάρξει νέα πειθαρχική κύρωση αφαίρεσης βαθμών από την επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ πριν την επικύρωση της βαθμολογίας, αυτή θα ισχύσει στο τρέχον πρωτάθλημα. Αν μια τέτοια κύρωση επιβληθεί μετά την επικύρωση της βαθμολογίας, τότε ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση. Η δυνατότητα επιβολής κύρωσης αφαίρεσης βαθμών στο επόμενο πρωτάθλημα προβλέπεται μεν στον πολιτειακό νόμο, στη λεγόμενη «τροπολογία Γεραπετρίτη», όχι όμως και στους κανονισμούς και στο καταστατικό της ΕΠΟ. Για να «ενεργοποιηθεί» η δυνατότητα επιβολής μιας τέτοιας κύρωσης στο επόμενο πρωτάθλημα, απαιτούνται τρία κυρίως πράγματα ταυτόχρονα: α) να μην έχει εκδοθεί η απόφαση της επιτροπής εφέσεων μέχρι την επικύρωση της βαθμολογίας, β) να κριθεί ότι υφίσταται πολυϊδιοκτησία, με το προσήκον βάρος και με τον προσήκοντα βαθμό απόδειξης και μάλιστα με ποδοσφαιρικούς όρους και γ) να κριθεί, από την επιτροπή αυτή, ότι ο πολιτειακός νόμος είναι εφαρμοστέος και κατά τούτο προτιμητέος, για συγκεκριμένο νόμιμο και βάσιμο λόγο αθλητικού δικαίου, έναντι των κανονισμών, αναφορικά δε και με τις τυχόν προβλεπόμενες σ' αυτόν εφαρμοστέες κυρώσεις, που δεν προβλέπονται στο καταστατικό της ΕΠΟ και στους κανονισμούς της. Μπορεί όμως, σε κάθε περίπτωση, να υπάρξει κάποια ικανή και πάντως πειστική δικαιολογία στην περίπτωση μιας τέτοιας υπερβολικής και οπωσδήποτε ζημιογόνας καθυστέρησης απονομής της ποδοσφαιρικής δικαιοσύνης, εν όψει και των δυσμενέστατων και εντελώς δυσανάλογων συνεπειών της για τον πειθαρχικά εγκαλούμενο ΠΑΟΚ; Πάντως, δεν αποκλείεται να παραταθεί η δικαστική εκκρεμότητα έτσι κι αλλιώς, με νέα προσφυγή στο CAS. Επισημαίνεται όμως ξανά ότι όλα αυτά εξαρτώνται και από το τι αναφέρει το CAS στο σκεπτικό της απόφασής του».

-Η απόφαση της περασμένης Παρασκευής μπορεί ν' αποτελέσει πρόκριμα για την απόφαση, που θα λάβει το δικαστήριο της Λωζάνης, αν και εφόσον η υπόθεση επιστρέψει εκεί μετά την επιτροπή εφέσεων της ΕΠΟ;

«Ασφαλώς, διότι πλέον υφίσταται δεδικασμένο για ό,τι έχει κριθεί. Το CAS δεν δύναται να αποστεί από τις προηγούμενες κρίσεις του στην υπόθεση αυτή».