Γίρι Παβλένκα: Ο (τερματο)φύλακας της σιωπής (vids)

Στο Χλούτσιν, την μικρή πόλη της Τσεχίας που γεννήθηκε ο Γίρι Παβλένκα, οι άνθρωποι έχουν μάθει να είναι σιωπηλοί. Για αιώνες. Τόσο μακροχρόνια είναι η «εκπαίδευσή» τους στην σιωπή και την υπομονή, που είναι σα να έχει περάσει στο DNA τους. Ο 33χρονος γκολκίπερ του ΠΑΟΚ είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση απόδειξης ότι το εξωτερικό περιβάλλον διαμορφώνει το χαρακτήρα του ανθρώπου.

Στην περιοχή της Σιλεσίας, μιας περιοχής ακριβώς πάνω στα πολιτιστικά-γλωσσικά-ιστορικά όρια μεταξύ Γερμανών και Τσέχων, το Χλούτσιν άλλαξε κυριαρχία αρκετές φορές. Όσο περνούσαν τα χρόνια, όμως, θεωρούνταν πολύ «τσέχικο» για τους Γερμανούς και πολύ «γερμανικό» για τους Τσέχους. Για τους κατά πλειοψηφία δίγλωσσους κατοίκους του, η σιωπή ήταν από ανάγκη, όχι από επιλογή.

Στην μετα-κομουνιστική Τσεχία, όπου γεννήθηκε ο Παβλένκα τον Απρίλιο του 1992, η παράδοση να ασχολούνται όλα τα παιδιά με τον αθλητισμό δεν είχε ακόμη ξεφτίσει. Το τοπ σπορ της περιοχής είναι το χόκεϊ στον πάγο, και μ’ αυτό ήθελε να ασχοληθεί πρώτα. Η πρώτη του αθλητική καταγραφή, όμως, έγινε σε ποδοσφαιρικό σύλλογο, την τοπική TJ Sokol Hat, το 2002, σε ηλικία μόλις 10 ετών.

Μετά από κάποια πειράματα ως κεντρικός χαφ και σέντερ μπακ, καθιερώθηκε στη θέση του τερματοφύλακα. Κι αμέσως κίνησε το ενδιαφέρον της πιο δυνατής ομάδας της πόλης, της FC Hlucin, όπου μετακινήθηκε σε λίγους μήνες. Εκεί έμεινε για πέντε χρόνια, όταν στα 15 του έκανε το μεγάλο βήμα και μετακόμισε στην Οστράβα και την «lvíčata» της Μπάνικ, τα τμήματα υποδομής που χαίρουν μεγάλης εκτίμησης στη χώρα.

Σ’ αυτή την ηλικία είχε πια αποφασίσει ότι θα γίνει ποδοσφαιριστής. Το πρώτο του συμβόλαιο το υπέγραψε στα 19 του και έναν χρόνο αργότερα έγινε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα. Το scouting report γι’ αυτόν τότε έλεγε ότι δεν είχε μόνο εξαιρετικά σωματικά προσόντα (ύψος 1μ.96, μακριά και δυνατά χέρια), αλλά και αντίληψη και ρεφλέξ, που τα δούλευε σκληρά. Το 2013 ήλθε η κλήση στην εθνική ομάδα της Τσεχίας U21, όπου μέτρησε πέντε συμμετοχές.

Στην Οστράβα έπαιξε σε 68 αγώνες, σε μια εποχή που η ομάδα βολόδερνε στην τσεχική μετριότητα. Τα 18 clean sheets του και το παθητικό 1,41 γκολ ανά ματς τον έκαναν να ξεχωρίσει και να δείξει πως ήταν για παραπάνω. Τον Ιανουάριο του 2016 η Σλάβια Πράγας έκανε την κίνηση να τον αποκτήσει, κι αυτή η 1,5 σεζόν αποδείχτηκε καθοριστική για την καριέρα του. Στη Σλάβια πρόλαβε να παίξει 41 ματς μόνο, όμως σχεδόν στα μισά δεν δέχτηκε γκολ (19).

Η ομάδα κατέκτησε τον τίτλο στην Τσεχία και ο Παβλένκα πλέον είχε γίνει περιζήτητος. Τον Νοέμβριο του 2016 έκανε και το ντεμπούτο του στην εθνική Ανδρών. Η γνώση της γερμανικής γλώσσας σαν μητρικής του τον έκανε περιζήτητο στη Γερμανία, όπου φαινόταν ότι θα καταλήξει.

Η Βέρντερ Βρέμης ήταν εκείνη που κινήθηκε πιο γρήγορα. Το καλοκαίρι του 2017, τον απέκτησε με τρία εκατομμύρια ευρώ και ένα τριετές συμβόλαιο. Ήταν ένα ρίσκο , όχι γιατί του έλειπε το ταλέντο, αλλά γιατί κανείς δεν έβαζε το χέρι του στη φωτιά ότι αυτό το στυλ, τόσο ψύχραιμο, τόσο «παλαιάς κοπής», θα μπορούσε να επιβιώσει στην Μπουντεσλίγκα. Η απάντηση ήρθε άμεσα.

Στην πρώτη του σεζόν, η Βέρντερ έβρισκε έναν από τους πιο σταθερούς τερματοφύλακες της δεκαετίας της. Ο Παβλένκα δεν έκανε μόνο αποκρούσεις. Έδινε ρυθμό, μιλούσε όσο χρειαζόταν, καθοδηγούσε σαν να βρισκόταν χρόνια εκεί. Οι εμφανίσεις του απέναντι στην Ντόρτμουντ και τη Λεβερκούζεν έγιναν θέμα στον γερμανικό Τύπο, που έσπευσε να τον συγκρίνει με τον Πετρ Τσεχ. Και όχι άδικα. Κέρδισε το σεβασμό των οπαδών όχι με θεαματικές βουτιές, αλλά με τον τρόπο που απέτρεπε τις ευκαιρίες πριν καν δημιουργηθούν.

Στη Βρέμη έμεινε εφτά χρόνια. Έπαιξε σε πάνω από 220 παιχνίδια. Πέρασε τραυματισμούς, αλλαγές προπονητών, ακόμη και τον εφιάλτη του υποβιβασμού. Πάντα εκεί. Δεν μίλησε ποτέ πολύ. Δεν άφησε ποτέ τα ΜΜΕ να μπουν στην καθημερινότητά του. Μια φορά τον αποκάλεσαν «Mr. Clean Sheet» στην επίσημη ιστοσελίδα της ομάδας, και ήταν η μόνη φορά που χαμογέλασε μπροστά στην κάμερα. «Εγώ απλώς κάνω τη δουλειά μου», είχε απαντήσει.

Μετά από επτά χρόνια στη Γερμανία και 21 εμφανίσεις με την εθνική, έμοιαζε κάπως δύσκολο να μετακινηθεί. Ακόμα κι όταν έχασε τη θέση του βασικού στη Βέρντερ από τον Ζέτερερ, τα «ρεπορτάζ» τον ήθελαν είτε να αποδέχεται το ρόλο του δεύτερου, είτε να μετακινείται σε πιο χαμηλό επίπεδο στη Γερμανία. Ούτως ή άλλως, δεν είχε παραπονεθεί ποτέ για το ρόλο του.

Η Θεσσαλονίκη και ο ΠΑΟΚ προέκυψαν μάλλον… αναπάντεχα. Ακριβώς επειδή γνώριζε ότι υπογράφοντας το συμβόλαιό του, θα έβλεπε εξ ορισμού την πλάτη του Κοτάρσκι. Ακόμα κι όταν αποκτήθηκε ο Γεωργιανός Γκουγκεσασβίλι, στα μέσα της περασμένης σεζόν, φαινόταν δύσκολο να συνεχίσει. Σε μία σεζόν κάθισε μόλις τέσσερις φορές κάτω από τα δοκάρια.

Η απόδοσή του στο πρώτο επίσημο ματς της σεζόν (το 0-0 με τη Βόλφσμπεργκερ) έδειξε ότι ο Παβλένκα αποτελεί μια πολυτέλεια για τον πάγκο. Στον σχεδιασμό της ομάδας κι αυτό που είχαν στο μυαλό τους όλοι, ο νεοαποκτηθείς Γεωργιανός θα αποτελούσε εξ ορισμού την πρώτη επιλογή, γι’ αυτό άλλωστε δόθηκαν τόσα χρήματα. Με τέτοιες εμφανίσεις, όμως, ποιος μπορεί να είναι σίγουρος για τη θέση;

Ο Παβλένκα είναι σιωπηλός εξ ορισμού. Και ξέρει να κάνει φασαρία με τον σωστό τρόπο.